Bebeğiniz artık dünyaya gelişinin dördüncü ayına ulaştı! Bu dönem, hem fiziksel hem de zihinsel gelişimin hızlandığı, iletişimin güçlendiği bir süreçtir. Artık sizi daha iyi tanır, sesinize tepki verir, çevresini merakla keşfetmeye başlar. Dördüncü ay, bebeğinizin büyüme eğrisinin düzenli takip edildiği, motor becerilerinin geliştiği ve ilk kahkahaların duyulduğu keyifli bir dönemdir.
📏 Büyüme Parametreleri
• 4. ayda birçok bebek doğum kilosunun iki katına yaklaşır (genellikle 4–6. ayda ikiye katlar).
• Aylık yaklaşık 450–600 g kilo artışı, ve 2–3 cm boy uzaması beklenebilir.
• Baş çevresi ilk 6 ayda ortalama ayda 1 cm kadar artar (sağlıklı beyin büyümesinin göstergesidir).
• Hekiminiz bu ayda büyümeyi persentil eğrileri ile değerlendirir.
🤸 Motor Gelişimi
• Yüzüstü pozisyonda dirseklerine dayanarak gövdesini kaldırır. Bu bakımdan tummy time çok faydalıdır.
• Baş kontrolü bu ayda belirginleşmiştir; kısa süreli oturur pozisyonda başını dik tutabilir.
• Ellerini orta hatta buluşturur, nesnelere uzanır, kavrar ve ağzına götürür.
• Yan dönme ve yuvarlanma bazı bebeklerde bu ay başlayabilir.
• Çıngırak gibi hafif nesneleri tutup sallayabilir.
🍼 Beslenme
• Anne sütü ilk 6 ay tek başına yeterlidir. Bu ayda su, çay, bitki çayı verilmez.
• Günlük beslenme sayısı genelde 6–8’dir; gece beslenmeleri azalabilir fakat çoğu bebek hâlâ beslenmek için uyanır.
• Formül mama alan bebeklerde miktar ihtiyaca ve kilo artışına göre ayarlanır. Bu da yaklaşık toplam 120–150 ml/kg/gün civarındadır.
• D vitamini ilk 1 yıl günde 400 IU verilmesi önerilir.
• Demir: Tamamen anne sütü alan bebeklerde 4. aydan itibaren 1 mg/kg/gün demir desteği düşünülebilir. Risk ve gereksinim miktarı hekim tarafından belirlenir.
• Ek gıdaya başlama zamanı 6. ay civarıdır; tıbbi istisnalar haricinde 4. ayda başlanmaz. Yine buna da hekim önerisi ile başlanmalıdır.
👀👂 Görme ve İşitme
• 180° görüş alanında nesneleri takip edebilir. Bu ayda kontrast/renkli nesnelere ilgisi artar.
• Tanıdık seslere başın ve gözlerini çevirerek tepki verir; agulama ve ince çığlık gibi sesler çıkarır.
🧠 Zihinsel Gelişimi
• Basit neden–sonuç ilişkilerini fark etmeye başlar (oyuncağı sallayınca ses çıkması gibi).
• Nesneleri inceleme–ağza götürme yoluyla keşfeder. Bu sayede dikkat süresi uzar.
• Bebeğiniz bu ayda rutinlere daha iyi uyum sağlar.
🙂 Sosyal Gelişimi
• Sosyal gülümseme belirgindir; kahkaha sesi duyulabilir.
• Tanıdık yüzlere daha canlı tepki verir; yabancılara farklı tutumlar başlayabilir. Belirgin “yabancı kaygısı” genelde 6. ay sonrası oluşur.
👅 👃 Tat ve Koku
• Anne sütündeki tat farklılıklarını ayırt eder.
• Anne kokusunu güven ve sakinleşme ile ilişkilendirir.
💞 Duygusal Gelişimi
• İhtiyacına göre farklı ağlama tonları kullanır.
• Mutluyken sesli gülüşler çıkarır.
• Ten teması, kucak, göz teması güven duygusunu güçlendirir.
🧸 Oyuncakları
• Kontrast renkli kitaplar, renkli çıngıraklar, yumuşak-kumaş oyuncaklar bu ayda uygun oyuncaklardır.
• Kavranabilir, ses çıkaran, hafif ve güvenli (boğulma riski yaratmayan) oyuncaklar tercih edilir.
• Tummy time esnasında farklı dokular ve sesler sunmak keşfi destekler.
🌙 Uyku Düzeni
• Bu ayda toplam 13–16 saat uyku normaldir.
• Gece uykuları uzar; gündüz 3–4 kısa şekerleme görülebilir.
• Banyo, masaj, ninni gibi düzenli uyku öncesi rutin oluşturmak önemlidir.
Güvenli uyku gereği olarak; sırtüstü yatış poziyonu, sert yatak, aynı odada ve ayrı yatakta uyuması, yastık ve oyuncak olmaması önemlidir.
💉 Aşılar
• 4. ay randevusunda genellikle 2. doz altılı karma aşı olan Hepatit B, DaBT-İPA-Hib (Difteri-Boğmaca-Tetanoz + İnaktif Polio + Hib) ve 2. doz Pnömokok (PCV) uygulanır.
• Rotavirüs ve Meningokok aşıları daha önceden başlanmışsa marka şemasına göre 2. dozlar bu döneme denk gelebilir.
• Aşılar sonrasında huzursuzluk ve ateş görülebilir. Bu durumda hekim önerisi ile uygun doz ve sıklıkta parasetamol verilebilir.
🧪 Tarama Testleri
• Bu ayda bebeğinizin gelişim basamakları (motor–dil–sosyal) ayrıntılı olarak değerlendirilir; gerekirse fizyoterapi/ergoterapi veya gelişimsel pediatri yönlendirmesi yapılır.
• Rutin anemi taraması daha ileri aylardadır; risk varsa hekiminiz erken değerlendirme önerebilir.
🛡️ Ek güvenlik notları:
• Yuvarlanma başladığı için düşme riskine karşı yüksek zeminlerde yalnız bırakmayın.
• Oto koltuğu arkaya dönük olarak kullanılmalıdır.
• Ekran maruziyeti kesinlikle önerilmez.
• Boğulma riski olan küçük parçalı nesnelerden kaçının.