Sevgili anne ve babalar, çocuklarımızın sağlıklı büyümesi ve güçlü bir bedene sahip olması için en çok dikkat etmemiz gereken şeylerden biri dengeli beslenmedir. Bu beslenmenin önemli parçalarından biri de inek sütüdür.

Anne sütü ilk 6 ay boyunca bebeğinizin tek ihtiyacı olsa da, 1 yaşından itibaren inek sütü güvenle çocuğunuzun beslenmesine eklenebilir. Gelin, inek sütünün çocuklarımız için faydalarına birlikte bakalım.

🦴 Kemik ve Diş Sağlığı

• İnek sütü zengin kalsiyum kaynağıdır.
• Çocukların kemiklerinin güçlenmesine ve sağlıklı diş gelişimine katkıda bulunur.
• İçerdiği fosfor ve düşük miktarlarda da olsa D vitamini desteği sayesinde raşitizm riskini azaltır.
• Düzenli süt tüketen çocuklarda kemik mineral yoğunluğu daha yüksek olur, bu da ilerleyen yaşlarda kemik erimesine karşı koruyucu etki sağlar.

💪 Kas ve Büyüme İçin Protein

• Süt, yüksek kaliteli protein içerir.
• Kas gelişimi, doku onarımı ve sağlıklı kilo artışı için önemlidir.
• Çocuğunuzun günlük büyüme ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur.
• Özellikle spor yapan ya da çok hareketli çocuklarda süt, doğal bir enerji ve besin desteğidir.

🩸 Vitamin ve Mineral Kaynağı

• D Vitamini: Çoğu pastörize süt D vitamini ile zenginleştirilmiştir. Bu, kemik gelişimini destekler ve bağışıklığı güçlendirir.
• B12 Vitamini: Kan yapımı ve sinir sistemi sağlığı için gereklidir.
• Potasyum ve Magnezyum: Kalp ve kas sağlığını destekler.
• Çinko: Bağışıklık sistemini güçlendirir, yaraların iyileşmesine yardımcı olur.

❤️ Kalp ve Metabolizma Sağlığı

• Düzenli süt tüketimi çocuklarda sağlıklı metabolizmayı destekler.
• Araştırmalar, çocuklukta yeterli süt içenlerde ileri yaşlarda obezite ve kalp hastalıkları riskinin daha düşük olduğunu göstermektedir.

🍽️ Tokluk ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı

• Süt, çocuklara uzun süreli tokluk hissi verir.
• Ara öğünlerde verildiğinde abur cubur tüketimini azaltır.
• Çocuğunuzun sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmasına katkıda bulunur.

⚖️ Çocuğum Ne Kadar Süt İçmeli?

AAP’nin önerilerine göre:

 1–2 yaş:

• Günde yaklaşık 2 bardak (480 mL) tam yağlı süt önerilir.
• Daha fazlası demir eksikliği riskini artırabilir.

2–5 yaş:

• Günde 2–2,5 bardak (480–600 mL) süt önerilir.
• 2 yaşından sonra düşük yağlı veya yağsız süt tercih edilebilir.

6–18 yaş:

• Günde 2–3 bardak (480–720 mL) süt veya süt eşdeğeri tüketilmesi önerilir.

👉 Fazla süt tüketimi demir emilimini engelleyebileceği, iştahsızlık yapabileceği ve kabızlığa neden olabileceği için aşırıya kaçmamak önemlidir.

🚫 Ne Zaman Dikkatli Olmalı?

• Eğer çocuğunuzda inek sütü alerjisi varsa doktorunuza danışmadan kesinlikle süt vermeyin.
• Laktoz intoleransı olan çocuklarda süt şişkinlik ve ishal yapabilir. Bu durumda laktozsuz süt veya alternatifler tercih edilir.
• 1 yaş altındaki bebeklere doğrudan inek sütü verilmez. Çünkü böbreklere ve bağırsaklara yük bindirir, kansızlığa yol açabilir.

🎯 Son Söz

Sevgili aileler, inek sütü 1 yaşından sonra çocukların kemik, kas, bağışıklık ve metabolizma sağlığı için çok değerli bir besindir. Düzenli ve doğru miktarda tüketildiğinde çocukların sağlıklı büyümesine büyük katkı sağlar.

Unutmayın: Her çocuğun inek sütü tüketimi konusunda ihtiyacı farklıdır. Bu konuda en doğru plan için mutlaka çocuk doktorunuzun önerilerini dikkate alın. Sağlıklı bir gelecek, çocuklukta kazanılan doğru alışkanlıklarla başlar.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

🥛 Çocuklarda İnek Sütü ile İlgili Hurafeler ve Gerçekler 🥛

Sevgili anne ve babalar, çocukların beslenmesinde inek sütü çok önemli bir yer tutar. Ancak bu konuda toplumda pek çok hurafe (yanlış inanış) dolaşmaktadır. Bu yanlış bilgiler, ailelerin kafasını karıştırmakta ve kimi zaman çocukların sağlıklı beslenmesini engellemektedir. İşte inek sütüyle ilgili sık duyulan hurafeler ve bilimsel gerçekler:
________________________________________
🦴 Hurafe: “İnek sütü kemikleri zayıflatır.”
✅ Gerçek: İnek sütü kalsiyum ve D vitamini ile kemik sağlığını güçlendirir. Düzenli süt tüketen çocukların kemikleri daha güçlüdür.
________________________________________
🩸 Hurafe: “Süt kansızlık yapar.”
✅ Gerçek: Aşırı süt tüketimi demir emilimini azaltabilir ama önerilen miktarlarda tüketildiğinde kansızlık yapmaz. Dengeli beslenmede süt kansızlığa yol açmaz.
________________________________________
🤧 Hurafe: “Süt çocuklarda sık sık enfeksiyon yapar.”
✅ Gerçek: İnek sütü enfeksiyon yapmaz. Ancak alerjisi olan çocuklarda burun akıntısı, öksürük gibi belirtiler görülebilir. Sağlıklı çocuklarda süt, bağışıklığı destekler.
________________________________________
🥛 Hurafe: “Laktoz intoleransı tüm çocuklarda vardır.”
✅ Gerçek: Laktoz intoleransı çocuklarda çok nadirdir. Çoğu çocuk sütü rahatlıkla sindirir. Laktoz intoleransı olan çocuklar için laktozsuz süt seçenekleri de mevcuttur.
________________________________________
⚖️ Hurafe: “Süt içmek kilo aldırır.”
✅ Gerçek: Ölçülü süt tüketimi kilo aldırmaz, aksine tok tutar ve sağlıklı beslenmeye katkı sağlar. Fazla miktarda tüketilen, aşırı şekerli süt ürünleri kilo aldırabilir.
________________________________________
🧀 Hurafe: “Süt yerine yoğurt ve peynir yeterlidir, süt gerekli değildir.”
✅ Gerçek: Yoğurt ve peynir çok faydalı olsa da, sıvı süt kalsiyum ve proteinin hızlı ve kolay sindirilen kaynağıdır. En sağlıklısı hepsini dengeli tüketmektir.
________________________________________
🚫 Hurafe: “Çiğ süt daha faydalıdır.”
✅ Gerçek: Çiğ süt, salmonella, E. Coli, tüberküloz ve brusella gibi ciddi hastalıkların bulaşmasına neden olabilir. Amerikan Pediatri Akademisi ve Dünya Sağlık Örgütü pastörize, UHT (uzun ömürlü süt) veya kaynatılmış (en az 5 dakika) süt önermektedir.
________________________________________
😷 Hurafe: “Süt balgam yapar.”
✅ Gerçek: Bilimsel çalışmalar, sütün çocuklarda balgamı artırmadığını göstermektedir. Soğuk algınlığı sırasında süt içilmesinde de herhangi bir sakınca yoktur.
________________________________________
💧 Hurafe: “Süt içen çocuklarda kalsiyum taşları olur.”
✅ Gerçek: Normal miktarda süt tüketimi böbrek taşı yapmaz. Tam tersine yeterli miktarda süt içmek, özellikle kalsiyum oksalat taşına karşı koruyucudur. Ama süt tüketimi aşırıya kaçıldığında risk artabilir.
________________________________________
🌙 Hurafe: “Gece süt içmek zararlıdır.”
✅ Gerçek: Uygun miktarda süt, gece uyku öncesi çocuklarda gevşeme ve tokluk sağlar. Fakat diş çürüklerine neden olmaması için dişler fırçalanmadan yatılmamalı ve reflü eğilimi varsa süt biraz daha erken (uyumadan 1-2 saat önce) verilmeli.
________________________________________
🚼 Hurafe: “Süt alerjisi olan çocukların hiç süt ürünü tüketmemesi gerekir.”
✅ Gerçek: Eğer çocuğunuzda inek sütü protein alerjisi tanısı devam ediyorsa evet, ama alerjik olma durumu düzeldikten sonra tüketmesinin bir mahsuru yoktur. Tabi buna doktor tavsiyesiyle başlanmalıdır.
________________________________________
📏 Hurafe: “Süt çocuklarda boy uzamasını engeller.”
✅ Gerçek: Tam tersine süt, içerdiği kalsiyum ve proteinden dolayı boy uzamasını destekler. Süt tüketen çocuklarda büyüme hızı daha düzenli olur.
________________________________________
🎯 Son Söz
Sevgili aileler, inek sütü ile ilgili hurafelerin çoğu bilimsel temele dayanmamaktadır. Doğru bilgiye güvenmek ve doktor önerilerini dikkate almak çocuklarınızın sağlıklı büyümesi için çok önemlidir.
Unutmayın: Önemli olan doğru miktarda, doğru zamanda, güvenli süt tüketimidir.

 İnek Sütü Hurafeleri Videosunu İzlemek İçin Tıklayınız

Merhaba değerli ebeveynler.

Her hafta sizler için çocuk hastalıkları ve sağlıklı çocuk gelişimi ile ilgili konulara değindiğim içerikler paylaşmaya devam edeceğim

Bu haftaki içeriğimizin konusu ise şöyle;

ÇOCUKLARDA MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI

Maymun çiçeği virüsünün (Monkeypox) neden olduğu bu hastalık; Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere yayılan, hayvanlardan kaynaklı viral bir hastalıktır. Diğer birçok hayvan kaynaklı hastalıkta (zoonoz) olduğu gibi insanın doğaya verdiği tahribat bu gibi hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır.

İlk olarak maymunlarda çiçek hastalığına benzer bir hastalığa neden olduğu için bu ismi almıştır. Daha sonra maymunlardan insanlara bulaşmıştır. Maymun çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı türü vardır. İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetli ve daha yüksek ölüm oranına sahip hastalığa neden olur.

Bu hastalık açısından çocuklar özellikle risk altında bulunmaktadır. Çocukların bu enfeksiyondan ölüm oranları, erişkinlere nispeten oldukça yüksektir. Maymun çiçeği virüsü, henüz anne karnında olan fetüse plasenta yoluyla bulaşabileceğinden ve hamilelikte komplikasyonlara veya düşüklere yol açabileceğinden hamile kadınlar da bu hastalık açısından daha yüksek risk altında bulunuyor. Yayılım hızı çok yüksek olmamasına rağmen öldürücülük oranı %3-6’yı bulabilmektedir.

Nasıl Bulaşır?

Maymun çiçeği virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve memeli hayvanlardan bulaşır, ancak insandan insana bulaşma da gerçekleşebilir. İnsandan insana ciltteki lezyonlar, vücut sıvıları, damlacık yolu veya enfeksiyon geçirmekte olan kişilerin kullandıkları eşyalar ile bulaşabilir. İyi pişmemiş hayvansal ürünlerde bulaş açısından risklidir. Gebe anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Bu hastalıkta kuluçka süresi genellikle 5 ila 21 gün arasında değişebilmektedir. Hastalık; ateş, baş ağrısı, küçük çocuklarda huzursuzluk, vücudun çeşitli yerlerindeki lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik gibi şikayetler ile başlar. Bunu daha çok yüz, kollar, el ve ayaklar ve bacaklarda yayılım gösteren döküntüler izler. Bu hastalıkta tipik olarak gövdede döküntü pek olmaz. Döküntüler genelde yüzden başlayıp aşağı doğru yayılır. Bazı çocuklarda ağız içinde, genital bölgede ve gözlerde de döküntüler görülebilir.

Döküntüler başlangıçta deriden kabarık değildir. Sonrasında sırasıyla deriden hafif kabarık, içi sıvı dolu lezyonlara dönüşür. Bu lezyonların içindeki sıvı başta şeffaf rente iken, ilerleyen günlerde sarımsı bir hal alır. Son olarak; döküntüler kuruyup geçer. Bu hastalığın iyileşme süreci bir ayı bulabilmektedir. Birçok çocukta hastalık kendiliğinden düzelir. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Ölüm oranları da küçük çocuklarda daha yüksektir. Bu hastalıkta görülebilen başlıca komplikasyonlar; akciğer enfeksiyonu (zatürre), ensefalit (beyin iltihabı), sepsis (kanda enfeksiyon) ve kornea tutulumunun olduğu göz enfeksiyonlarını içermektedir.

Tanısı Nasıl Konulmaktadır?

Ciltten alınan numunelerin PCR testi yapılması suretiyle kesin tanı konur. Çok gerekli ise biyopsi ile de tanı konabilmektedir.

Nasıl Tedavi Edilir?

Bu hastalığın tedavisi için çeşitli antiviral ilaçlar (tekovirimat) ve damardan uygulanan immünoglobülin adını verdiğimiz ilaçlar bulunmaktadır. Maymun çiçeği hastalığı için onay almış bir aşı da bulunmaktadır.

Hastalıktan Korunma Yoları Nelerdir?

Çocuklarımızı maymun çiçeği hastalığından korumak için; • Hastalığın sık görüldüğü bölgelerde ölü hayvanlar da dahil olmak üzere kemirgenlerle ve hastalık belirtisi olan kişilerle temasını kesin! • Hasta bir hayvan ya da insanın temas etmiş olduğu eşyalara dokunmaktan sakındırın! • Enfekte hayvanlar veya insanlarla temastan sonra sabun veya alkol bazlı el dezenfektanı ile iyi el hijyeni uygulayın. • Damlacık yolu ile de bulaşabildiği için çocuğunuza maske takmayı ihmal etmeyin!

Sağlık Bakanlığının Maymun Çiçeği Rehberine ** BURADAN ** ulaşabilirsiniz.

Çocuklarda İnfluenza (Grip) Enfeksiyonu

İnfluenza, sağlıklı çocuklarda genellikle kendi kendini sınırlayan, başka bir sağlık problemine yol açmayan bir enfeksiyon olarak karşımıza çıkarken; nadiren de olsa, ölüme dahi neden olabilen komplikasyonlara yol açabilir.

İnfluenza A, B ve C influenza virüsleri bu hastalığa neden olmaktadırlar.  Bu virüsler genelde kış mevsiminde salgınlar yaparlar. Neden oldukları enfeksiyonlar kendi isimleri ile anılırlar. İnfluenza; genelde üst bazen de alt solunum yollarını etkilemektedir. İnfluenza virüsü, dünya çapında meydana getirdiği salgınlarla kitlesel ölümlerine neden olmuş bir virüstür. İnfluenza virüsünün toplumdaki antijenik tipleri, yıldan yıla değişmektedir.

İnfluenza Enfeksiyonu Çocuklara Hangi Yolla Bulaşır?

İnfluenza enfeksiyonu, çocuklara damlacık yoluyla bulaşır. Bunun yanı sıra bulaşmada temas ettikleri yüzeylerin de rolü fazladır. Çocuk bol miktarda virüs barındıran masa, kapı kulpu, oyuncak gibi yüzeylere temas ettikten sonra temasta bulunan elini gözüne veya ağzına götürmesiyle bulaş meydana gelebilir. Bu yol, özellikle çocukların enfekte olması açısından önemlidir.

İnfluenza enfeksiyonunun kuluçka süresi 1-4 gün arasında değişmektedir. Çocuklar genellikle hastalığı kaptıktan sonra 1 haftaya kadar başka kişilere bulaştırabilirler.

İnfluenza Enfeksiyonunun Çocuklar Arasındaki Sıklığı Nedir?

Her yıl okul öncesi ve okul çağındaki çocukların yaklaşık % 35-40’ı bu hastalığı geçirmektedir. Özellikle altı aydan küçük çocuklarda hastaneye yatış oranı 1/10’dir.

Çocuklarda influenzadan ölümler erişkinlere göre daha az orandadır.

Çocuklarda İnfluenza Belirtileri Nelerdir?

İnfluenza belirtileri ve bulguları, çocuğun yaşına ve daha önce virüsle karşılaşıp karşılaşmadığına göre değişmektedir. İnfluenzanın klasik şekli; ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kırgınlık ve halsizlikle başlar. Daha sonra boğaz ağrısı, öksürük ve burun akıntısı bu belirtileri takip eder. Küçük çocuklarda, daha önce influenza virüsüyle karşılaşmamış olmaya da bağlı olarak ateş daha yüksek seyreder. İştahsızlık, bulantı-kusma gibi mide-bağırsak yakınmaları çocuklarda daha sıktır.

İnfluenza ateşli havale ihtimalini diğer birçok enfeksiyona göre arttırır.  Çocuğun şikayetleri, genellikle dört-beş gün içinde hafiflemeye başlar. Çocuk düzelmekte iken yeniden ortaya çıkan ateş gibi belirtiler ve bulgular, akut sinüzit başta olmak üzere komplikasyon geliştiğinin bir habercisi olabilir. Özellikle küçük çocuklarda öksürüğün haftalarca devam etmesi, şiddetinde ve sıklığında kademeli bir azalma olmak koşuluyla, normal sayılabilir.

Büyük çocuklarda, hastalık sırasındaki bitkinliğin devam etmesi ve çabuk yorulma yakınmalarıyla kendini belli eden bir durum görülebilir. Yenidoğanlarda, küçük çocuklarda ve bağışıklığı baskılanmış çocuklarda klinik tablo değişik olabilir ve tanı güçlüğü yaratabilir.

Çocuklarda İnfluenza Nasıl Tedavi Edilir?

İlaç tedavisi çocuklarda influenza yakınmalarının şiddetini ve süresini azaltmakta, influenza enfeksiyonunu ağır geçirme riski altında olan çocuklarda komplikasyonları, hastaneye yatışları ve ölümü önleyebilmektedir. Yaş küçüldükçe ve antivirale başlama süresi kısaldıkça antivirallerin yararı daha da artmaktadır. Zanamivir ve oseltamivir içeren ilaçlar ülkemizde başlıca kullanılan ilaçlardır. Hem influenza A hem influenza B’ye etkilidir. Semptomların süresini ortalama bir gün kısalttıkları, influenzaya yakalanma olasılığını % 70-90 oranında azalttıkları belirlenmiştir. Oseltamivir, ağız yoluyla kullanılır. Kapsül ve süspansiyon şeklinde pazarlanmaktadır. Oseltamivirin en önemli yan etkisi, hastaların % 15’inde görülen bulantı-kusmadır. Ribavirinin de influenza A’da ve B’de etkili olduğunu bildiren yayınlar vardır; ancak ribavirin, şu an için, influenzada kullanılması önerilen bir ilaç değildir. Antiviral tedavinin başlanması için viral tetkik sonucu beklenmemelidir. Hastanın aşılı olup olmadığı göz önüne alınmamalıdır.

Videolarımız:

1- Çocuklarda İnfluenza Belirtileri Nelerdir?  tıklayınız...

2- Çocuklarda İnfluenza Nasıl Tedavi Edilir?  tıklayınız...

 3- Çocuklarda Grip Aşısı. tıklayınız...

Meningokok; neisseria meningitidis adı verilen ve insanlarda çeşitli hastalıklara yol açan bir bakteridir. Çocuklarda ve erişkinlerde menenjitin en sık nedenidir.

Ülkemizde görülen bakteriyel menenjit vakalarının %90’ı meningokok kaynaklıdır. Meningokok bakterisinin yapısından dolayı A, B, C, W-135 ve Y tipleri insanlardaki enfeksiyonların çoğundan sorumludur.

Her yıl tüm dünyada bir milyona yakın kişiyi etkilemekte olup bunların çoğu çocuktur. Meningokok hastalığı en sık 1 yaş altı bebeklerde görülmektedir.

Bu hastalıkta ölüm oranı yaklaşık %10 ve sakatlık oranı ise %40 civarındadır.

Meningokok mikrobu özellikle askeri kışla, okul ve öğrenci yurtları gibi kalabalık ortamlarda hızlı yayılır.

MENİNGOKOK AŞILARI:

Meningokok hastalığından çocuklarımızı korumanın en etkili yolu aşılamadır. Meningokok hastalığına yol açan tüm alt tiplere karşı koruyan tek bir aşı bulunmamaktadır.; Türkiye’de en sık görülen alt tiplere karşı koruma sağlayan 2 grup (ACYW ve B aşıları) meningokok aşıları bulunmaktadır. Bu aşıların koruyuculuk süreleri en az 5 yıldır. Bu aşılar canlı aşılar olmamakla birlikte diğer aşılarla ciddi etkileşim içerisine girmezler.

Menactra (Sanofi Pasteur), Menveo (Glaxo Smith Kline) ve Nimenrix (Pfizer) ülkemizde ruhsat alabilmiş olan ACWY alt tiplerine karşı geliştirilmiş aşılardır. Bu aşılar rutin çocukluk çağı aşılarının çoğuyla birlikte aynı anda uygulanabilir. Ancak, Menactra bazı pnömokok alt tiplerine aşı cevabını engellemesi nedeniyle 13 valanlı pnömokok (PCV-13) aşısıyla aynı anda tercih edilmemelidir. İdeal olarak önce PCV13’ün uygulanması en az 1 ay süre sonra Menactra aşısının uygulanması önerilir.

Meningokok B (Men B) aşılarından ise sadece Bexsero markası ülkemizde ruhsat alabilmiştir. Bu aşı, diğer ACWY aşılarıyla veya diğer çocukluk çağı aşılarıyla aynı anda veya birkaç gün ara ile uygulanabilir.

Sağlıklı Nesiller, Mutlu Yarınlar...

Meningokok Aşıları - Uzm. Dr. Can Ebiri - İzlemek İçin Tıklayın...